بی نظیرترین مجموعه الهیات و معارف اسلامی گرایش فلسفه و کلام اسلامی در قالب دو جلد شامل 2210 سوال کلیه آزمون های دانشگاه های کشور همراه با پاسخ های کاملا تشریحی -1401 1374

فهرست مطالب

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1389

فلسفه و کلام اسلامی           179

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 183

منطق      186

پاسخ‏نامه منطق       188

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام آزاد 1389

فلسفه و کلام اسلامی           190

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 192

منطق      193

پاسخ‏نامه منطق       195

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1390

فلسفه و کلام اسلامی           196

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 200

منطق      203

پاسخ‏نامه منطق       205

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام آزاد 1390

فلسفه و کلام اسلامی           206

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 208

منطق      210

پاسخ‏نامه منطق       211

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1391

فلسفه و کلام اسلامی           212

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 215

منطق      217

پاسخ‏نامه منطق       218

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1392

فلسفه و کلام اسلامی           219

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 222

منطق      239

پاسخ‏نامه منطق       240

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1393

فلسفه و کلام اسلامی           241

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 244

منطق      246

پاسخ‏نامه منطق       247

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1394

فلسفه و کلام اسلامی           248

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 251

منطق      253

پاسخ‏نامه منطق       254

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1395

فلسفه و کلام اسلامی           255

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 258

منطق      264

پاسخ‏نامه منطق       266

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1396

فلسفه و کلام اسلامی           269

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 272

منطق      277

پاسخ‏نامه منطق       279

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1397

فلسفه و کلام اسلامی           282

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 285

منطق      290

پاسخ‏نامه منطق       292

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1398

فلسفه و کلام اسلامی           295

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 298

منطق      305

پاسخ‏نامه منطق       307

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1399

فلسفه و کلام اسلامی           312

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 315

منطق      318

پاسخ‏نامه منطق       320

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1400

فلسفه و کلام اسلامی           325

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 328

منطق      332

پاسخ‏نامه منطق       334

آزمون کارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی ـ فلسفه و کلام 1401

فلسفه و کلام اسلامی           340

پاسخ‏نامه فلسفه و کلام اسلامی 343

منابع       346

قسمتی از پاسخنامه فلسفه 1400

2. نظر مرحوم علامه طباطبایی دربارة جمله «علة الایجاد هئ ارادة الواجب تعالی دون ذاته» کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) اگر مراد از اراده صفت ذات باشد این جمله درست است. 2) اگر مراد از اراده صفت فعل باشد این جمله درست است.

3) این جمله مطلقاً نادرست است. 4) این جمله مطلقاً درست است.

3. تعریف حقیقی قدرت در مورد واجب تعالی که لازمة نادرستی نداشته باشد، کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) صحة الفعل و الترک 2) صحة صدور الفعل و لاصدوره

3) کون الفاعل بحیث ان شاء فعل و ان لم یشأ لم یفعل 4) کون الفاعل مطلقاً غیر مقید بشئ من الفعل و الترک

4. مراد از کثرت عرضی در عقول کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) انتفای رابطة علّی میان آنها 2) وجود رابطة علّی میان آنها

3) استناد افعال و آثار آنها به صورت های نوعیه 4) وجود رابطة علّی میان آنها و منحصربه فرد بودن هر نوع آنها

5. در عبارت «العلم بذی السبب لایحصل الا من طریق العلم بسببه» مراد از «سبب» کدام نوع علّت است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) قوام 2) معدّ 3) وجود 4) قوام و وجود

6. کدام گزینه نادرست است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) کل ذات، لایسلب عنها کمال وجود

2) کل هویة یسلب عنها شئ فهی مرکبة

3) المرکب یترکب من ایجاب هو ثبوت نفسه له و سلب هو نفی غیره عنه

4) کل هویة صح ان یسلب عنها شی بالنظر الی حد وجودها متحصلة من ایجاب و سلب

7. اگر غایت دو قوه عامله و شوقیه یکی باشد، چه نامیده می شود؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) باطل 2) عبث 3) گزاف 4) قصد ضروری

8. معنای حرکت در مقوله کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) المقوله جنس للحرکة

2) الحرکة عارضة علی المقوله

3) الحرکة هی الوجود الناعت للمقوله من حیث انه ناعت

4) المقوله واسطة فی عروض الحرکة لمعروضها و ان لم تکن بنفسها معروضة لها

9. در مورد ممکن گفته می شود «لیس وجوده عن غیره مسبوقا بعدمه لذاته». تفسیر صحیح این گفته کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) عدم استحقاق الوجود بذاته، سلب تحصیلی 2) عدم استحقاق الوجود بذاته، یکون بنحو المعدوله

3) استحقاق الوجود فی ذاته بعد الوجود الآتی من قبل الغیر 4) استحقاق عدم الوجود فی ذاته فقط قبل الوجود الآتی من قبل الغیر

1. عنوان «العلم الذی لایتغیر بتغیر المعلوم الخارجی» و «العلم الذی یتغیر بتغیر المعلوم الخارجی» به ترتیب کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) علم جزئی ـ علم کلی 2) علم حسی ـ علم کلی

3) علم از طریق معلول ـ علم از طریق علل 4) علم ما قبل الکثرة ـ علم ما بعد الکثرة

1. دربارة مفاهیم اعتباری (قراردادی)، به معنایی که از ابتکارات مرحوم علامه طباطبایی است، کدام گزینه صحیح است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) هم حد دارند هم برهان. 2) نه حد دارند نه برهان. 3) حد دارند، برهان ندارند. 4) برهان دارند، حد ندارند.

2. وجه اشتراک ذاتی باب برهان با ذاتی باب ایساغوجی در کدام مورد است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) عین ذات بودن 2) مسبوقیت در تعقل

3) جزء ذات بودن 4) غیرقابل انفکاک بودن از ذات

3. این برهان «حقیقة الوجود مُرسلة یمتنع علیها العدم و کل ما یمتنع علیه العدم واجب»، چه چیزی را مفروض گرفته است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) دور و تسلسل محال است. 2) ثبوت الشیء لنفسه ضروری و سلبه عنه محال.

3) امتناع عدم بر وجود، همیشه مستلزم وجوب بالذات نیست. 4) وجود حقیقی به طور غیرمستقیم کاشف از وجوب ذاتی است.

4. پاسخ دقیق و متناسب مرحوم علامه به سخن «فعل مختار مرجح نمی خواهد و ارادة فاعل مرجح است» کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) عامل بیرونی مختار را وادار به فعل نمی کند.

2) فعل نسبت به فاعل، وجود رابط بوده و قائم به اوست.

3) علت فعل فاعل، اراده اوست خواه اراده فعلیه خواه اراده ذاتیه، نه ذاتش.

4) تا علم سابق، مرجّح متعلَّق اراده نشود، اراده ای موجود نیست تا مرجّح فعل بشود.

5. رابطة برهان «اسدُ و احضر» و برهان «وسط و طرف» با استحالة تسلسل در علل تامّه چیست؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) اولی در جهت تصاعد و دومی در جهت تنازل، استحالة تسلسل را ثابت می کند.

2) اولی در جهت تنازل و دومی در جهت تصاعد، استحالة تسلسل را ثابت می کند.

3) هر دو، در جهت تصاعد و تنازل، استحالة تسلسل را ثابت می کنند.

4) هر دو، در جهت تصاعد، استحالة تسلسل را ثابت می کنند.

6. ابن سینا تعبیر «أفضل اجزاء الحکمة» را در مورد کدام مسئله فلسفی به کار می برد؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) علیت 2) حرکت جوهری 3) اصل علیت غائی 4) اثبات واجب الوجود

7. به نظر مرحوم علامه طباطبایی (ره) کدام گزینه درست است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) انقسام فعل به اختیاری و جبری انقسامی حقیقی است. 2) انقسام فعل به اختیاری و جبری انقسامی اعتباری است.

3) فعل اجباری متباین است از فعل اختیاری. 4) فاعل بالجبر قسیم فاعل بالقصد است.

8. کدام گزینه دربارة نحوة انطباق اشیا بر زمان نادرست است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) حرکت توسطیه با وساطت حرکت قطعیه بر زمان انطباق دارد. 2) حرکت توسطیه بدون واسطه ای بر زمان منطبق می گردد.

3) وصول، ترک، اتصال و انفصال بر «آن» انطباق دارند. 4) انطباق حرکت قطعیه بر زمان بدون واسطه است.

9. جوهر و عرض به ترتیب بر کدام یک از اقسام وجود قابل تطبیق است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) وجود لنفسه ـ وجود رابطی 2) وجود فی نفسه ـ وجود ناعتی

3) وجود رابط ـ وجود رابطی 4) وجود رابطی ـ وجود رابط

1. بیت زیر دلیل بر کدام دیدگاه فلسفی است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) اصل معاد 2) امتناع اعاده معدوم 3) جواز اعاده معدوم 4) امکان اعاده معدوم

1. عدم مأخوذ در تعریف حدوف زمانی چگونه عدمی است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) مطلق عدم 2) عدم مجامع 3) عدم مقابل 4) عدم اقتضای ماهیت

2. شبهه ابن کمونه در کدام مسئله فلسفی مطرح شده است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) عدل الهی 2) اوصاف الهی 3) توحید حق تعالی 4) اثبات واجب الوجود

3. میان دو واجب الوجود مفروض، چه رابطه ای برقرار است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) امتناع بالذات 2) امتناع بالقیاس 3) وجوب بالقیاس 4) امکان بالقیاس

4. «الامر بین الامرین» به کدام معنا است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) وجوب الفعل یجعل الفاعل موجبا 2) الفعل بما انه اختیاری ضروری التحقق

3) فعل المعصیة معلوم للواجب تعالی فهو ضروری الوقوع 4) تعلق ارادته بفعل یجعل الفعل واجب التحقق مطلقاً

5. دو عبارت «و بعض الأفعال مستندة إلینا» و «الضرورة قاضیة باستناد أفعالنا إلینا» به ترتیب ناظر بر کدام مسئله کلامی هستند؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) فی أنّه تعالی یرید الطاعات و یکره المعاصی ـ فی انّا فاعلون 2) فی انّا فاعلون ـ فی أنّه تعالی یرید الطاعات و یکره المعاصی

3) فی أنّه تعالی یرید الطاعات و یکره المعاصی 4) فی انّا فاعلون

6. منظور از «عمومیة الصفة» در عبارت «عمومیة العلة تستلزم عمومیة الصفة» شمول کدام صفت الهی است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) اراده الهی 2) قدرت خدا 3) علم الهی 4) عدل الهی

7. عبارت «و لجاز التعاکس» مبیّن کدام گزینه است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) دلیل اثبات حُسن و قبح عقلی 2) دلیل اثبات حسُن و قبح شرعی

3) پاسخ اشاعره به حُسن و قبح عقلی 4) پاسخ شبهه اشاعره در باب حسُن و قبح

8. عبارت «قدرت خدا بر عینِ اعمال انسان تعلق نمی گیرد» بیانگر نظر کیست؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) جُبائیان 2) امامیه و معتزله 3) ابوالقاسم کعبی بلخی 4) نظام معتزلی و پیروان او

9. به نظر خواجیه نصیرالدین طوسی و علامه حلّی، توبه نسبت به تک تک گناهان گذشته، توبة مجدد هنگام یادآوری هر گناه گذشته، توبه بر گناهی که معلول گناه دیگری است، به ترتیب ……… (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) لازم است، لازم نیست، لازم است. 2) لازم نیست، لازم است، لازم است.

3) لازم نیست، لازم نیست، لازم نیست. 4) لازم است، لازم است، لازم نیست.

1. به نظر خواجه نصیرالدین طوسی و علامه حلّی علّت ثواب چیست؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) تفضل الهی 2) استحقاق 3) وجوب شکر منعم 4) مشقت تکلیف و تفضل الهی

1. عبارتِ «لوجوب متابعته و ضدها و الانکار علیه» دلالت بر کدام مورد دارد؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) عصمت نبی 2) رئوف و مهربان بودن نبی

3) کمال عقل و ذکاء و قوت رأی نبی 4) منزه بودن نبی از صفاتی که دافعه ایجاد کند.

2. آیة شریفه (لأنذرکم و من بلغ) دلالت بر کدام مورد دارد؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) لزوم ابلاغ رسالت توسط پیامبر (ص) 2) مشابه آیه (و ما علینا الا البلاغ المبین) می باشد.

3) عمومیت بعثت پیامبر اسلام (ص) 4) منذر بودن پیامبر اکرم اسلام (ص)

3. «السمع متأول و معارض بمئله» در پاسخ به کدام گزینه است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) اعملوا ماشئتم 2) کل نفس بما کسب رهینه

3) الیوم تجزی کل نفس بما کسبت 4) الله خالق کل شی و الله خلقکم و ما تعملون

4. کدام گزینه درست است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) الایجاد یستلزم العلم فیلزم من نفی العلم نفی الایجاد 2) القادر یرجح احد مقدوریه علی الآخر من غیر مرجح

3) الفعل بالنظر الی قدرة العبد ممکن و بالنظر الی داعیه واجب 4) لو کان العبد قادراً علی الفعل لزم اجتماع قادرین علی مقدور واحد

5. کدام گزینه دربارة افعال «مباشر، متولد و مخترع» درست است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) متولد مختص الله تعالی، مباشر و مخترع مشترک است. 2) مخترع مختص الله تعالی، مباشر و متولد مشترک است.

3) مباشر مختص الله تعالی، مخترع مختص انسان، متولد مشترک است. 4) مباشر مختص انسان، مخترع مختص الله تعالی، متولد مشترک است.

6. معنای درست «یضلّ» در آیة شریفه (فلن یضل اعمالهم) کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) خلاف حق 2) هلاک و بطلان 3) فعل الضلالة فی الانسان 4) پوشاندن لباس باطل به حق

7. شرایط تکلیف کدام است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) انتفای مفسده، تقدم بر فعل 2) قدرت بر فعل، تمکن از علم به فعل

3) علم به صفات فعل، علم به میزان ثواب 4) امکان فعل، صفت مازاد بر حسُن داشتن

8. کدام گزینه درست است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) غرض المکلف یحصل اللطف 2) تحصیل الغرض یستلزم وجوب اللطف

3) وجوب اللطف یستلزم تحصیل الغرض 4) اللطف عین الغرض و لیس امرا زائدا علی التکلیف

9. کدام گزینه از احکام لطف نیست؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) رغبت به ملطوف فیه نباید به حد الجاء برسد. 2) باید بین لطف و ملطوف فیه مناسبت باشد.

3) مکلف آگاه به لطف باشد. 4) لطف باید معین باشد.

1. کدام گزینه درست است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) النعوس البشریة اذا کانت فی ابدان قبل هذه الابدان و فعلت ذنوبا استحقت الالم علیها

2) خلو الالم عن النفع الزائد الذی یختار المولم معه الالم یستلزم الظلم

3) الامراض فی الصبیان مع الاعواض مشتمل علی اللطف لمکلف آخر

4) الامراض فی الکفار و الفساق محن لهم و لیست یعقاب

1. دربارة بیماری، تفویت منافع، انزال غموم، ایلام حیوان، در نگاهی اجمالی، کدام گزینه صحیح است؟ (فلسفه و کلام اسلامی 1400)

1) همه موارد استحقاق عوض دارند. 2) دو مورد آخر استحقاق عوض دارند.

3) دو مورد نخست استحقاق عوض دارند. 4) مورد دوم و سوم استحقاق عوض دارند.

2. گزینه «3»

نظر مرحوم علامه طباطبایی دربارة جمله «علّة الایجادهی ارادة الواجب تعالی دون ذاته» این است که این جمله مطلقاً نادرست است. علامه در مرحله دوازدهم فصل نهم کتاب نهایة الحکمة ص 258 می نویسد: و قول بعضهم: إنّ علّة الایجاد هی ارادة بالذات دون ذاته المتعالیة، کلام لا محتصل له.

3. گزینه «4»

تعریف حقیقی قدرت در مورد واجب تعالی که لازمه ی نادرستی نداشته باشد این است که «کون الفاعل مطلقاً غیر مقید بشیء من الفعل و الترک». در مرحله دوازدهم فصل سیزدهم فی قدرته تعالی از کتاب نهایة الحکمة ص 298 آمده است: «والواجب تعالی مبدء فاعل لکل موجود بذاته، له علم بالنظام الأصلح فی الأشیاء بذاته و هو مختار فی فعل، اذ لا مؤثر غیر یؤثرفیه، بذاته و هو مختار فی فعله، اذ لا مؤثر غیر یؤثرفیه، فهو تعالی قادر بذاته»

4. گزینه «1»

مراد از کثرت عَرضی در عقول، انتفای رابطه علّی میان آن ها است. در مرحله دوازدهم فصل بیستم تحت عنوان فی العالم العقلی و نظامه و کیفیة الکثرة فیه کتاب نهایة الحکمة ص 317 آمده: و تتصور هذه الکثرة علی أحد وجهین: امّا طولاً و إمّا عَرضاً، فالأوّل و هو حصول الکثرة طولاً ... و الثانی، و هو حصول الکثرة علی أحد وجهین: امّا طولاًو امّا فالأوّل و هو حصول الکثرة طولاً... و الثانی، و هو حصول الکثرة عَرضاً، بأن ینتهی العقول الطولیة اِلی عقول عَرضیه، لا علیة و لا معلولیّة بینها».

5. گزینه «4»

در عبارت «العلم بذی السبب لا یحصل الّا من طریق العلم بسببه» مراد از «سبب» علت قوام و وجود است. در مرحله یازدهم فصل سیزدهم کتاب نهایة الحکة (ص 261) تحت عنوان «فی انّ العلم بذی السبب لا یحصیل الّا من طریق العلم بسببه و ...» آمده است: و نعنی به العّلة للمعلول بخصوصیة علیته، سواء کانت علّة بماهیتها... اوکانت علّة بوجودها الخارجی.

6. گزینه «1»

گزینه 1 نادرست است زیرا در مرحله دوازدهم فصل چهارم نهایة الحکمة ص 276 آمده است: والواجب بالذات وجود بحث لا سبیل للعدم الی ذاته و لا یسلب عنه کمال وجودی. بنابراین اینکه هر ذاتی از آن کمال وجودی سلب نشود غلط است. و برای درستی گزینه های2 و 3 و 4 در پاراگراف چهارم ص 276 عبارات روشنی وجود دارد که آنها درست هستند.

7. گزینه «2»

اگر غایت دو قوة عامله و شوقیه یکی باشد عبث نامیده می شود. به مرحله هشتم فصل یازدهم نهایة الحکمة 181-180 رجوع شود. و در شرح غروالفرائد استاد شیخ محمد تقی آملی ص 161-162 آمده است: اگر مبدأ بعید فعل تخیل باشد و غایت قوّه عامله یکی باشد فعل عبث نامیده می شود.

8. گزینه «3»

معنای حرکت در مقوله در گزینه 3 می باشد یعنی: الحرکة هی الوجود الناعث للمقولة من حیث انّه ناعت. در مرحله نهم فصل ششم نهایة الحکمة ص 204 آمده است: فإن کانت فی مقولة من المقولات حرکة و تغیّر فهو فی وجودها الناعت من حیث انّه ناعت.

9. گزینه «1»

در مورد ممکن گفته می شود «لیس وجوده عن غیر مسبوتاً بعدومه لذاته» تفسیر صحیح این گفته این است که «عدم استحقاق الوجود بذات، سلب تحصیلی» چون در فصل ششم از مرحله دهم کتاب نهایة الحکمة ص 232 و233 در مورد ممکن که ذاتاً حادث است به این دلیل که لذاته استحقاق عدم دارد، اعتراض شد و لذا» واجیب عنه بأنّ المراد به عدم استحقاق الوجود بذاته سلباً تحصیلیاً لابخوالدول. گفته شده: «فلیس وجوده عن غیره مستوتاً بعدمه»

1. گزینه «4»

عنوان «العلم الذی لایتغیره بتغیر المعلوم الخارجی» و «العلم الذی متغیر بتغیر الملوم الخارجی» به ترتیب علم ما قبل الکثرة- علم ما بعد الکثرة است. در مرحله یازدهم فصل چهارم کتاب نهایة الحکمة ص 264 تحت عنوان «ینقسم العلم الحصولی الی کلی و جزئی بمعنی آخر» آمده است: العلم الذی لایتغیر المعلوم الخارجی ....«سیستمی علم ما قبل الکثرة و...» العلم الذی یتغیر بتغیر المعلوم الخارجی سیستمی علم ما بعد الکثرة.

1. گزینه «2»

دربارة مفاهیم اعتباری (قراردادی)، به معنایی که از ابتکار است مرحوم علامه طباطبایی است، گزینه 2 یعنی: «نه حدّ دارند و نه برهان» درست است. در مرحله یازدهم فصل دهم نهایة الحکمة ص 259 آمده: «و من هنا یظهر أن هذه المعانی الاعتبارّیة لا حدّ لها و لا برهان علیها».

2. گزینه «4»

وجه اشتراک ذاتی باب برهان با ذاتی باب ایسا غوجی در غیر قابل انفکاف بودن از ذات است. در مرحله پنجم فصل چهارم نهایة الحکمة ص 77 و 78 آمده است: مفاهیم معتبر در ماهیّات که در حدود (تعاریف) و ماهیات أخذ می شوند و با ارتفاع آن مفاهیم، ماهیات مرتفع می شوند ذاتیات (باب ایسا غوخی) نامیده می شوند. (مانند جنس و فصل و نوع برای ماهیت مثلاً حیوان و ناطق و ... برای انسان). و عَرَضی بر دو قسم است. زیرا اگر انتزاع و حمل آن بر انضمام وابسته باشد مانند وابسته بودن انتزاع حارّ و حمل آن بر جسم که برانضمام حرارت به جسم وابسته است، محول بالضمیه نامیده می شود. و اگر انتزاع و حمل عرضی وابسته بر انضمام چیزی به موضوع نباشد خارج محول نامیده می شود مانند عالی و ساغل. (قسم اول عرض چون از ذات موضوع خارج نیست را ذاتی باب برهان می نامند. و ذاتی باب ایسا غوجی هم که از ذات جدا نیست) و به کتاب منطق مظفر ج 3 تحت عنوان معنی الفاتی فی کتاب البرهان رجوع شود.